دو قطبی علیه گردشگری!

طی چند دهه گذشته روند رو به رشد گردشگری در دنیا با سرعت قابل توجهی رو به رو شده است چرا که مقوله سفر به عنوان یک مقوله عادی در زندگی انسان‌ها تغییر الگو داده است و در سایه تکنولوژی و تحول در سبک زندگی، مردم برای کارهای تجاری، تعطیلات، تفریح، ماجراجویی یا حتی درمان‌های پزشکی نیز سفر می‌کنند.

اما بحران کرونا در سال ۲۰۲۰ به صنعت گردشگری لطمه‌های قابل توجهی وارد کرد.همین موضوع کافی است تا نقش این صنعت را در کسب درآمد،ثروت و رفاه به ویژه در کشورهای توریست محور شاهد بود و گردشگری را عنصری اثرگذار در ابعاد مختلف زندگی امروز بشر دانست.

در جریان این بحران کشورهای اروپایی نظیر آلمان، ایتالیا، اسپانیا و …که مقاصد گردشگری بسیاری از توریست‌های بین المللی بودند زیا‌ن‌های جبران ناپذیری را متحمل شدند.

با مرور بر شرکت‌های تجاری پرسود در دنیا به شرکت‌هایی می‌رسیم که تمرکز خود را بر گردشگری معطوف داشته و در این راه ثابت کرده اند که صنعت توریسم  و فعالیت های مرتبط با این حوزه برای کشورها مولد و درآمدزا به حساب می آید.

بر این اساس کشور ما نیز با ظرفیت بیشمار گردشگری در ابعاد و موضوعات مختلف می‌تواند در مسیر ثروت آفرینی هر چه بیشتر بر مبنای این داشته‌ها گام بردارد اما مشکلات و دغدغه هایی در این مسیر وجود دارد که بسیاری از ظرفیت ها مسکوت  مانده و یا تنها بخشی از آن فعال و مورد توجه قرار گرفته است .

مهم ترین بعد گردشگری ، اهمیت و جایگاه سرمایه گذاری در این عرصه است آن هم سرمایه گذاری که بنا به ویژگی‌های درونی و بیرونی منعطف، تحقق اهدف آن به همراهی و هماهنگی کلیه بخش‌های مهم و فعال کشور وابسته است.

در حال حاضر کارشناسان صنعت گردشگری ورود به این بازار را بدون مطالعه و دانش کافی، مطلع نبودن از جنس این سرمایه گذاری و همچنین نبود مشوق ها و حمایت‌های اجرایی دولت از مهم ترین چالش‌های سرمایه گذاران بخش گردشگری عنوان می‌کنند.

عدم توسعه یافتگی و بروزرسانی در بخش‌های سخت افزاری و نرم افزاری نیز دلیل دیگر عدم رشد موثر در این عرصه و تمرکز سرمایه گذاران بر ظرفیت‌های متنوع میراث فرهنگی و گردشگری در کشور است.

با توجه به اینکه راه‌های ارتباطی و حمل و نقل جاده ای ،ریلی و فرودگاهی، اقامتگاه‌های مناسب و سایر خدمات سفر و موثر در گردشگری از شاخص‌هایی است که برای توسعه اقتصادی و اجتماعی با محوریت گردشگری دارای اهمیت می‌باشد اگر دولت به ویژه دستگاه‌های اجرایی موثر به عنوان ایجاد کننده بستر و تامین کننده زیرساخت نقشی ایفا کنند، طبیعتا بازیگردانی این صحنه به دست بخش خصوصی می‌تواند میدان دارانی قوی در این عرصه را فعال سازد و دستاوردهایی ماندگار رقم بخورد.

*گردشگری؛ در راهروهای اداری سرگردان است…

در گفت و شنود با سرمایه گذاران و فعالان عرصه گردشگری  دردی مشترک وجود دارد،آن هم بروکراسی اداری و وعده‌های فردایی از سوی مسئولان که برخی از آن‌ها ماه‌ها و سال‌ها بر زمین می‌ماند و تنها فرصت سوزی و فرار سرمایه‌های مادی و معنوی در این عرصه را به همراه دارد.

از این رو وقتی در گردشگری به شکوفایی خواهیم رسید که بتوانیم زیرساخت‌ها را برای حضور سرمایه گذاران فراهم کنیم و سرمایه گذار بدون گرفتار شدن در ناکارآمدی‌های اداری ومدیریت سلیقه ای با آرامش و خاطری آسوده سرمایه خود را در حوزه میراث و گردشگری تثبیت نماید و به پویایی برساند.

سرمایه گذار و فعال در حوزه گردشگری با ایده ای نو، دنیایی از امید و برنامه‌ریزی سرمایه و شرایط خود را برای فعالیت در این عرصه آماده می‌کند و با انبوهی از مشکلات اداری از جمله نامه نگاری و موازی کاری‌های بین چند مجموعه که هیچ کدام نیز نتیجه ای ندارد مواجه می‌شود.

هر چند رعایت ضوابط و قوانین در این عرصه ضرورت دارد اما برخی قوانین دست و پا گیر نیز  مسیر را با سختی مواجه می‌سازد و راه چاره ای در این زمینه باید که از این رو به روز شدن تمام عوامل دخیل در گردشگری را نیاز است.

*سلیقه شخصی یا نظرات کارشناسی؟

صحبت از گردشگری است موضوعی تخصصی در دنیای امروز که با پیوست‌های متنوع فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی همراه است و نمی‌توان با نگاه تک بعدی و برداشت سطحی در این زمینه برنامه‌ریزی و اقداماتی موثر را شاهد بود.

یکی از دغدغه‌های دیگر فعالان این عرصه رویارویی با سلایق شخصی است آن هم جایی که از سوی مسئولان امر چندین آیین نامه، سند راهبری، برنامه و مصوبه روی میز کار قرار دارد و بازهم به وِیژه مدیران اجرایی هر مسیری را خود بخواهند و طبق نظرات شخصی دنبال می‌کنندکه این رویکرد با نظرات کارشناسی بیگانه است و در مسیر تحقق اهداف کلان و شاخص گردشگری انحراف ایجاد می‌کنند.

اما نظر کارشناسی نظری است که از سوی اشخاص و گروه‌هایی به سبب آشنایی و آگاهی به رموز و دقایق کار و به سبب ممارست، مهارت و تجربه در موضوع و موضوعاتی از امور فنی و تخصصی ایجاد می شود.

تکیه بر نظرات این افراد برای موضوعاتی است که نیاز به تخصص و طی کردن مسیرهای نوین برای رشد وپویایی دارد و از آنجایی که مبتنیبر علم و تجربه های موثر است  بسیار اثرگذار خواهد بود.

از این رو مهم ترین دغدغه امروز گردشگری در کشور فاصله گرفتن از نظرات کارشناسی در عرصه برنامه ریزی و از آن مهم تر اجرا است و باید دیوارهای سلایق شخصی و تعصب های بی دلیل ریخته شود تا بتوان در مسیری کارآمد حرکت کرد.

توسعه گردشگری با نشاط اجتماعی همراه است/حقی برای همه مردم

وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه با بیان اینکه در راستای توسعه گردشگری در کشور و افزایش نشاط اجتماعی در جامعه باید فضا را باز کنیم ،مردم را درک و به آن ها سخت گیری نکنیم.

عزت الله ضرغامی افزود:امروز گردشگری نیاز به اقدام است و با تکیه بر قوانین عادی گردشگری ما رونق نمی گیرد که متاسفانه بعضا برای رشد برخی از ابعاد گردشگری تنگ نظری هایی وجود دارد.

وی خاطر نشان کرد:گردشگری حق همه مردم دنیا است و هیچ کس نمی تواند جلوی آن را بگیرد چراکه یک دیپلماسی فعال در دنیا محسوب می شود و ارزش ها، ظرفیت ها و داشته های هر کشور از طریق گردشگری معرفی می شود.

ضرغامی گردشگری را موضوعی لاکچری و تزئینی نمی داند و بر اینکه گردشگری امری حیاتی است که علاوه بر اینکه تقویت روابط فرهنگی و سیاسی، اقتصاد را نیز پویا می کند و سرشار از درآمد است.

سیاست گذاری می شود اما  مشکل  در برنامه ریزی و اجرا است

 با توجه به نگاهی اجمالی در وضعیت گردشگری،انعکاس نظرات فعالان و سرمایه گذاران این حوزه و هم چنین بررسی سیاست‌هایی که در این زمینه در نظر گرفته و ابلاغ شده است اینگونه دریافت می شود که  سیاست گذاری، نقشه راه و برنامه های زیادی در حوزه گردشگری تهیه و تدوین است.

ایده‌ها و برنامه‌ها روی میز است، بخشنامه ها یکی پس از دیگری صادر می شود و جلسات بیشماری در حال برگزاری است اما نکته اینجاست که عکس ها بر عکس عمل می کنند و تنها تصاویر جلسات و تبلیغات آمد و شدها چاره سایر نیست.

اینجاست که گردشگری در دو قطبی مصوبه ها و آیین نامه ها و سیاست ها از یک سو و جلسه بازی ها و سلایق شخصی از سوی دیگر گرفتار می ماند و فرصت سازی به ظرفیت سوزی تبدیل می شود، تنها یک راه چاره باقیست و آن اینکه تصمیم های کارشناسی جایگزین تصمیم های مدیریتی شود تا عمکرد نیز دید و بازدیدهای مدیریتی و شعاری را از میان بر دارد.