حفاظت از میراث فرهنگی ارزشی همگانی

پیشینه تاریخی،هنر، تمدن،فرهنگ و جاذبه های طبیعی هر منطقه ای که به وجود آمدن و منسجم شدن آن سال های متمادی و بر حسب جریان های طبیعی و اجتماعی متعدد به طول انجامیده است، میراث و ارزش های مشترکی را می سازد که این گنجینه ها به تمامی بشر تعلق دارد و در عصرهای مختلف به عنوان پشتوانه و سند هویت هر فرد و جامعه محسوب می شود.

آثار مادی و معنوی به جامانده از گذشته بر هویت فرهنگی یک جامعه انسانی دلالت دارد و  به این دلیل قابل توجه و پر اهمیت است که در شناخت زندگی گذشتگان مفید و مؤثرمی باشد و برای مطالعه جریان های مختلف جوامع، اقوام، ملل مختلف و نیز برای شناخت آثار مادی تمدن‌ها ، سیر تشکیل و تکامل آن ها سندی با ارزش به‌شمار می‌رود.
برای هر ملت و منطقه ای، شناخت وضعیت گذشته در ساختن آینده‌ای بر پایه هویت فرهنگی و ارزشی خویش اهمیت قابل توجه ای دارد و در حقیقت پویایی و بقای فرهنگی در آینده، نیازمند شناخت و آشنایی با موضوعاتی است که پیوستگی و ارتباط میان گذشته، امروز و فردای جوامع را به وجود می آورد.

نگهداری از گنجینه های ارزشمند میراث فرهنگی و طبیعی برای تعادل بخشیدن به حیات انسان ها و دست یابی به توسعه پایدار و برنامه ریزی شده در تکامل و ماندگاری ارزش های تمدن بشری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و هر گونه آسیب و تخریب به این ثروت های مادی و معنوی آثار نامطلوبی را برای آن جامعه و در بسیاری از موارد برای دنیا  به همراه دارد.

زمانی که صحبت ازحفظ  میراث فرهنگی و طبیعی می شود ابتدا فرآیندهای  بازسازی، مرمت و برنامه های دولت و نهادهای مربوطه در اذهان پیشی می گیرد، هر چند این موضوع دارای جایگاه بالایی در حفظ میراث فرهنگی و طبیعی می باشد اما نقش مردم به عنوان به وجود آورندگان این آثار در دوره های مختلف و در جایگاه افرادی که در محیط های استقرار این ثروت ها زندگی می کنند و در ابعاد مختلف با آن ها ارتباط دارند اهمیت فزاینده ای دارد.

امروز در آغاز هزاره سوم و عصر ارتباطات ، وجه متمایز کننده  و اعتبار اجتماعی ملت ها از یکدیگر هویت فرهنگی است که ریشه در میراث فرهنگی  و تمدن دارد. از این رو، حفظ میراث فرهنگی برای یک ملت، پشتوانه ی حیات فرهنگی آن در آینده خواهد بود و هیج یک از اعضای جامعه نمی توانند نسبت به شناسنامه هویتی شهر و کشور خود بی تفاوت باشند.

مسئولیت پذیری نسبت به میراث فرهنگی به عنوان مفاخری که از گذشته به یادگار مانده است بر دوش یک فرد خاصی گذاشته نمی شوند هر چند این مسئولیت بر شانه سیاست گذاران و مسئولان این حوزه سنگین تر است اما نمی توان آن را از هیچ فردی در جامعه جدا ساخت.

هنوز تصاویر نامناسبی از یادگاری نویسی های مخرب بر یادگاران تاریخ، هدایت برخی برنامه ها و اجتماعات به اماکن تاریخی بدون در نظر گرفتن شرایط حفظ و نگهداری از این آثار، تخریب های ریز و درشت و بی مسئولیتی های درشت تر و به کار گرفتن سلایق شخصی به جان این آثار در اشکال مختلف مشاهده می شود.

بی تردید تا زمانی که واقعیت پر قدر این ثروت های تکرار نشدنی درک و شناخته نشود نشان روشن از هویت ایرانی و اسلامی ما هم چنان دچار خدشه می شود و زمانی به فکر نگهداری و ترمیم می افتیم که فرصت ها از دست رفته و آثار رنگ از رخ باخته اند.

فرد به فرد جامعه ای که ورق به ورق آن حکایت از تمدن دارد باید برای حفظ  این کتاب پر حجم و بی مثال بی شائبه و فعالانه تلاش کنند، به جای نوشتن بر در و دیوار و بی تفاوت گذشتن از کنار شناسنامه جهانی خود باید برای خشت به خشت و خط به خط این هنر و تمدن با سابقه سرمشق مراقبت نوشت و بی تفاوت حتی به قدر زخمی کوچک بر بدنه میراث ارزشمند این سرزمین از آن گذر نکرد.

از این رو مراقبت از میراث فرهنگی و طبیعی مهم ترین بخش یک رفتار ملی و اجتماعی می باشد و علاوه بر سیاست گذاری و اجرای برنامه های حمایتی دولت در این زمینه،آگاهی و مسئولیت پذیری مردمی نیز نقش بسیار موثری را در ماندگاری این سرمایه های ارزشمند برای بهره مندی جامعه امروز و نسل آینده ایفا می کند و انسجام اجتماعی و حساس بودن افکار عمومی در این زمینه بسیار اثرگذار و چاره ساز می باشد.

ویژه نامه شرق