گردشگری را به سرنوشت آب و معادن دچار نسازیم!

استان یزد از ظرفیت های متنوعی برای رشد گردشگری و اثرگذاری بر سایر بخش ها بهره مند است اما اگر در این حوزه با سرعت غیر مجاز و عملکرد غیر تخصصی حرکت کنیم،سرنوشتی تاسف بار شبیه به  بحران منابع آب و ذخائر معدنی  برای عرصه غیر قابل جبران میراث فرهنگی و طبیعی نیز رقم می خورد.

گردشگری به عنوان متنوع ترین و بزرگ ترین صنایع و ظرفیت در جهان، از مهم ترین منابع درآمد و ایجاد فرصت های شغلی محسوب می شود و می توان از آن به عنوان موتور محرک توسعه نام برد.صنعت توریسم از دو جهت عمده دارای اهمیت است،نخست موجب آشنایی ملل با دیگر فرهنگ ها،نژادها،اقوام و سرزمین ها می شود و دوم از نظر اقتصادی به عنوان یک منبع مهم  تامین در آمد و ایجاد شغل به شمار می آید.

این صنعت پویا با آینده ای روشن برای استان یزد که از بسترهای شاخص تاریخی،فرهنگی،هنری و طبیعی برخوردار است،فرصتی شاخص محسوب می شود فرصتی مشروط بر اینکه با برنامه ریزی صحیح ،همه جانبه و توام با آینده نگری به شکوفایی برسد و حرکت عجولانه و تک بعدی در این حوزه همان سرنوشتی را برای یزد رقم می زند که در عرصه آب و ذخائر معدنی با آن مواجه هستیم و امروز جامعه آبستن دردهایی از جمله کمبود منابع آب حتی در حوزه شرب شده است.

گردشگری زمانی به صنعت پایدار تبدیل می شود و می توان با اطمینان خاطر بر ظرفیت های آن تکیه کرد که با محورهای توسعه پایدار و آمایش سرزمین پیوند بخورد و از سوی دیگر ویژگی های خاص مربوط به این صنعت منعطف، در برنامه های اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار داده شود.

در شرایطی که از گردشگری تاریخی صحبت به میان می آید ،با شاخصه ای چون ظرفیت بنا روبه رو می شویم،آیا زمانی که ظرفیت و کشش یک بنای تاریخی بازدید تعداد مشخصی از افراد است و بازهم به توسعه بی رویه و افزایش بازدیدگنندگان بپردازیم این بنا تا چه زمانی پایدار و پا بر جا خواهد بود؟

ورود به گردشگری طبیعی نیز ما را با این مسئله روبه رو می سازد که رفت و آمد بی رویه در مناطق کویری بدون در نظر گرفتن مولفه های زیست محیطی و یا ساخت اقامت گاه های غیر همگون با منطقه،زیبایی های کویر را به چه سمتی خواهد برد؟ پس گردشگری نیز اگر  هم جهت با اصول توسعه پایدار و سبز توسعه نیابد رو به ناپایداری و اتمام منابع می گذارد،آن هم منابعی جبران ناپذیر که تحقق آن فرصتی به بلندای تاریخ بشر نیاز دارد.

برای توسعه گردشگری در استان یزد باید با اتکا بر مفهوم توسعه پایدار مسیری برنامه ریزی شود که در عین سوددهی اقتصادی،کم ترین تاثیر منفی را برای جامعه میزبان و محیط زیست داشته باشد زیرا توسعه گردشگری بدون مدیریت اثرات آن می تواند باعث آسیب به محیط زیست،فرهنگ و جامعه باشد.

با تکیه بر پایداری میراث فرهنگی و گردشگری می توان تا حد ممکن به نکات مثبت افزود و از نکات منفی آن کاست و  بر این مبنا نیاز نسل کنونی بدون به مخاطره انداختن منابع نسل های آینده تامین می شود. پس یزد نیازمند مدلی برای توسعه گردشگری است که در آن سه مولفه اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی در کنار یکدیگر و به شکلی متوازن حرکت کنند.

برخی خبرها و آسیب های اکولوژی در سطح جهان نشان می دهد برنامه ریزان و سرمایه گذارن کشورها در حفظ و حراست از منابع گردشگری موفق نبوده اند و ضروریست متولیان این حوزه با جذب همکاری ویژه کارشناسان و متخصصان در شاخه های مختلف گردشگری برای استحکام و توجه به حفظ منابع تلاش کنند چرا که در آینده ای نه چندان دور با توجه به کاهش منابع آبی و سایر ظرفیت های طبیعی ابزاری برای توسعه در دست نخواهند داشت مگر با بهره گرفتن از ظرفیت توسعه گردشگری پایدار جریان مثبت سایر فعالیت ها را نیز در این فرآیند امکان پذیر سازند.

سرمقاله:چاپ در روزنامه بشارت یزد