گفتمان صدوقی و ترمیم شکست های اجتماعی

مفهوم سرمایه اجتماعی در سال های اخیر به ویژه در حوزه های اجتماعی،اقتصادی و سیاسی طرح و مورد توجه قرار گرفته است.سرمایه برآمده از دل جامعه، ارتباطات و شبکه ای است که می تواند حس همکاری،اطمینان و دیگر دوستی را در میان نقش های متنوع پدید آورد.

این مفاهیم بهم پیوسته توان تشکیل نظام هدفمندی را دارند و  می توانند در جهت دستیابی به مقاصد ارزشمند، افراد و گروه های مختلف را به مسیرهای موثر هدایت نمایند از این رو شناخت عوامل اثرگذار در تقویت یا تضعیف سرمایه های اجتماعی می توانند موجب افزایش عملکرد بخش های مختلف جامعه باشند زیرا شناخت رفع نواقص و تقویت دارایی ها را در مدلی اثرگذار امکان پذیر می سازند.

اما متاسفانه طی سال های بعد از انقلاب هر چند کشور از ظرفیت سرمایه های اجتماعی کم نظیری برخوردار بوده است اما بنا بر دلایلی از جمله تعصب های غلط،محدودیت های گروهی،برخوردهای سیاسی و ایجاد فاصله در بدنه تصمیم ساز و اجرایی کشور با بخش های مختلف اجتماع ،شکست های اجتماعی چشمگیری رقم خورده است و سرمایه های شکننده یا محدود شده رنگ جدید به خود گرفته اند.

یزد نیز به عنوان یکی از شهرهای سرشار از غنای تاریخی و فرهنگی از این قاعده جدا نماند،یزدی که چهره های شاخص ملی را در خود پرورش داده و اثرات اجتماعی آن ها به فراسوی مرزها نیز رسیده بود با تغییرات نا آگاهانه مواجه شد.

به مرور زمان و ایجاد شرایطی که اتفاقات داخلی و خارجی زیادی بر این موضوع در سطح کشور دامن زد ما را در حال حاضر با شکست های اجتماعی مواجه کرده است،یعنی فراموشی سرمایه های دیرین و عبور از ساخته شدن سرمایه های فکری و اجتماعی جدید که بتوانند حافظ میراث این شهر و پیشران در توسعه تمام بخش ها با تکیه بر نقش مهم منابع انسانی و ظرفیت های مردمی باشند.

متاسفانه جامعه یزد امروز علاوه بر تجربه شکست های اجتماعی با پراکندگی سرمایه ها نیز مواجه شده است و همزمان با بلوغ و چهل سالگی انقلاب اسلامی ایران بازنشر اندیشه و گفتمان صدوقی الگویی موثر برای بازیابی این ظرفیت ها می باشد زیرا شخصیت چند بعدی شهید صدوقی اعتباری است که  نه تنها  برای مردم یزد بلکه برای سراسر کشور  و احاد مختلف مردم قابل اتکا می باشد.

امروز برای بازیابی سرمایه های اجتماعی باید به ریشه های سرمایه آفرین در این دیار رجوع کرد و تاریخ یزد الگویی مردمی تر از شهید محراب و گفتمان او که تا نسل امروز امتداد یافته باشد،کم تر به خود دیده است.منش و باوری که هم چنان با زندگی مردم عجین است و ارتباط دوسویه ای بر مبنای این تفکر جاریست.

با مردم بودن و در کنار مردم برای تعالی کوشیدن ظرافت و شیوه های خاص خود را می طلبد که این عالم روشن ضمیر بر این موضوع تسلطی بالا و باوری قوی داشت و مردم داری را بر تمام شیوه های رفتاری مقدم می شمرد، به همه نگاه یکسان داشت و با آفت نگاه به مردم از بالا به پایین که این روزها در برخی بخش ها جاری و ساری است هیچ میانه ای نداشت به شکلی که در هیچ کجای تاریخ انقلابی و روزهای حضور وی در یزد نمی توان شهید صدوقی را جدا از مردم  و حتی دغدغه های زندگی و معیشتی آن ها دانست.

جامعه امروز و در آستانه بلوغ انقلاب بیش از هر زمانی به گفتمان صدوقی نیاز دارد یعنی گفتمانی مردمی و رفتاری مردم مدار،تا بر این اساس بتوان زخم های افتاده به جان اجتماع را بهبود بخشید و شکاف ایجاد شده فی مابین مسئولان و مردم را به بهترین شکل ممکن از میان برداشت.

در دوران انقلاب شهید محراب آیت ا… صدوقی رفتاری بر مبنای عقلانیت داشت و حضور این شخصیت برجسته در جریانات مختلف انسجام،رهبری و مدیریت واحدی را شکل می داد و همواره دید بلند و بازی در موضوعات مختلف ارائه می کرد که بررسی خدمات و تلاش های وی نشان می دهد در حوزه های مختلف مربوط به زندگی احاد مردم تلاش چشمگیر و ماندگاری را رقم زده اند.

شرایط حاضر نیز این میراث گفتمانی و عملی شهید صدوقی را در دل خود و به واسطه بیت وی و فرزند با فضیلتشان که در جایگاه امام جمعه فقید یزد نقش سازنده ای را میسر ساخت ،پویا مانده است،روح وسیع این بزرگواران شاد و بر ماست که به ریشه یابی و نشر دوباره این غنای ارزشی بپردازیم و امروز که جامعه با فاصله های اجتماعی مواجه شده است ،گفتمان صدوقی را به عنوان الگویی ترمیم کننده ترویج و به کار بندیم.

فاطمه شریفی

ارتباط شناسی – تولید محتوا

fatemehsharifi.ir