اقتصاد خانوادگی الگوی چند بعدی در حل بحران آب

وقتی صحبت از حل مشکلات جامعه به میان می آید عده ای می دانند که چگونه باید خَم مسائل را گرفت،عبور از معضل را به خوبی می شناسند و چاره اندیشی برای آن ها کار دشواری نیست.

در شرایطی که مسیر و نیازها را به درستی بشناسیم، فائق آمدن بر دغدغه ها نیز امکان پذیر می شود و اما به راستی تمام چالش هایی که همه ما در بدنه اجتماع می شناسیم چگونه بر طرف می شوند و آیا مردم و جامعه ظرفیت و گنجایش مواجه با آن را دارند؟

همانگونه که کارشناسان و متخصصان همواره طرح می کنند،بحران کم آبی به ویژه در فلات مرکزی ایران بسیار جدی و اکثر مناطق سطح آب به شدت با افت مواجه شده و کمبود بارش و خشکسالی  های متوالی نیز بر این مشکل افزوده است.

این مسئله به عنوان مقوله ای ملی  در استان یزد که توسعه و ادامه حیات به آن وابسته است نیاز به ارائه راهکارهای بلند مدت و کارآمد در حوزه های گوناگون دارد.

حل این دغدغه تنها از طریق شیوه های فنی،مهندسی و روش های تک بعدی امکان پذیر نیست بلکه ضروریست به جنبه های مختلف اجتماعی و اقتصادی آن نیز توجه داشت تا بتوان با سازو کاری مناسب در مسیر ساماندهی و مدیریت این چالش مهم  مبتنی بر نگاهی دانش بنیان حرکت کرد.

ساماندهی و تبدیل بحران به اطمینان در موضوع آب باید از یک مسئله ستادی و دولتی به دغدغه ای ملی و مردمی تبدیل شود که اولویت دار بودن تامین آب شرب به عنوان یک نیاز پایه ای برای استان یزد،علاوه بر مدیریت مصرف؛ موضوع انتقال آب بین حوزه ای  را به عنوان راهکار در دستور کار متولیان امر قرار داده است.

با توجه به فضای اقتصادی کشور و به دلیل شکاف موجود در جامعه،برای برخی این تفکر شکل گرفته است که دولت به تنهایی باید برای حل بحران آب قدم بردارد در حالی که لازم است همگان درک کنند که این مشکل به تمام اقشار جامعه مربوط می شود.

بر این اساس برای اصلاح حکمرانی آب پیشبرد فرآیندها بر محور گفت و گو،ایجاد همدلی و عزم جدی در همراه کردن سازمان یافته مردم معجزه می کند و فرآیند غیر شفاف،پرفساد ،غیر پاسخگو و مسئولیت گریز در برخی عملکردهای کاذب به مدلی مردم محور و دانش بنیان برای حل مسئله آب تغییر وضعیت پیدا می کند.

اقتصاد خانوادگی به عنوان الگویی چند بعدی در حل بحران آب فلات مرکزی و استان یزد فرآیندی است که از ویژگی های اقتصادی،اجتماعی و مدیریتی در یک قالب تلفیق شده برخوردار می باشد و به لحاظ تاثیر بالای آن در تحقق عدالت اجتماعی و تسریع روند رشد ،دارای اهمیت فوق العاده ای است.

امروزه تقریبا غالب کشورهای جهان با موضوع تعاون همسو بوده و از دیر باز به ویژه در مناطق توسعه یافته گسترش و تقویت این بخش مورد توجه قرار گرفته است و آمارها نشان می دهد که تعداد اعضای تعاونی ها در دهه های اخیر رشد قابل توجه ای در اغلب کشورها داشته و اثرات این همبستگی و تجمیع توانمندی ها در حل مسائل و پیشبرد اهداف مختلف به خوبی حرکت رو به رشدی را پیش می برد.

پیوند سرمایه های اجتماعی و اقتصادی در بستر تعاون

اقتصاد تعاونی را از این رو می توان اقتصاد خانوادگی دانست که به افراد این امکان را می دهند تا منابع انسانی و مالی خود را در یک جا  جمع کنند و با روحیه مسئولیت پذیری و همدلی  به تشکیل سرمایه بیشتر برای تحقق هدفی بزرگ که به تنهایی امکان پذیر نمی باشد،بپردازند.

اعضا از راه تشکیل و نظارت بر تعاونی به واسطه کمیته ها و هیئت مدیره مهارت های رهبری،مشکل یابی و اعتماد سازی و خود یاری را توسعه می دهند و افراد را تشویق می کنند تا برای رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی به جای دولت به توان مردمی و خود تکیه بزنند.

با توجه به اینکه حل بحران آب در استان یزد نیازمند توجه جدی به پیوست های فرهنگی و رسانه ای است و از سوی دیگر سرمایه اقتصادی کلانی را نیاز دارد که تامین آن در توان دولت نمی باشد،تفکر تعاونی  علاوه بر داشتن آثار اقتصادی ، برآیندهای مثبت فرهنگی  و  اجتماعی نیز برای این جریان به همراه دارد.

پس اقتصاد تعاونی به عنوان مدلی در قالب یک خانواده مسنجم و همسو اگر با مدیریت علمی ،پذیرش گفتمان و احترام به نظر نخبگان و کارشناسان به حل بحران آب در یزد ورود پیدا کند می تواند در درجه اول با جذب مشارکت های مردمی سرمایه های خُرد و سرگردان را در مسیر مناسب تجمیع و علاوه بر ساماندهی گردش پول و خلق اعتبار مالی، انتقال و مدیریت آب در استان را امکان پذیر سازد.

در درجه دوم نیز بعد مردمی شدن حل بحران آب نیز پوشش داده می شود و فرهنگ سازی مصرف صحیح با توجه به شرایط اقلیمی در این مسیر جریان می یابد تا مدل مدیریت مصرف ،انتقال و توزیع آب با سرمایه مردم و توسط خود مردم امکان پذیر  شود و احساس مسئولیت پذیری اعضای یک تعاونی به علت دخیل بودن منافع آن ها در ابعاد مختلف بر اعتبار اجتماعی حل این بحران در کشور نیز می افزاید./چاپ دو زبانه در ماهنامه ارتباطات پویا،نشریه اقتصادی-اجتماعی…شماره چهارم